Regiobeeld

Mijnstreek

Herijkte versie 2022
Inleiding

De vergevorderde samenwerking in het zorglandschap in deze regio is uniek en een goede basis om de knelpunten aan te kunnen pakken.

Mooie uitkomsten van deze samenwerking zijn zichtbaar op de website van MijnLevenGezond.nl.

Knelpunten

Leefstijl en gezondheid

Inwoners van Zuid-Limburg voelen zich, gemiddeld genomen, het minst gezond van alle Nederlanders. Dit uit zich onder andere in een ongezonde leefstijl en lage score op Positieve Gezondheid. Hierdoor zijn inwoners van deze regio extra kwetsbaar voor de gevolgen van de Covid-pandemie. Het percentage mensen met een of meerdere langdurige ziekten of aandoeningen is in Nederland het hoogst in de regio Zuid-Limburg. De verwachting is dat dit tot 2040 verder toeneemt. Deze problematiek begint al op jonge leeftijd met alle bijkomende gevolgen op latere leeftijd.

Kernboodschap
“De Mijnstreek heeft een vergrijzende en krimpende populatie die ongezonder is én zich ongezonder voelt dan de populatie in de rest van Nederland. Daardoor vraagt en krijgt de populatie veel zorg en ondersteuning. In combinatie met de ontgroening en de sterk toenemende krapte op de zorgarbeidsmarkt vormt dit een grote uitdaging. Hierdoor staat de regio voor de dubbele opgave om de grote gezondheidsverschillen te verkleinen en de zorg slimmer te organiseren, waardoor deze ook betaalbaar, toegankelijk en van kwaliteit blijft.”
Thema’s

De regio in kaart gebracht

Om inzicht te geven in de huidige en toekomstige knelpunten op het gebied van zorg en ondersteuning in de regio, wordt gekeken naar 7 thema’s. De bevindingen zijn vertaald naar de drie genoemde knelpunten. Per thema zijn de gebruikte beschikbare bronnen weergegeven.

(positieve) Gezondheid

De ervaren gezondheid en de (gezonde) levensverwachting zijn in de Mijnstreek het laagst van Nederland. De Mijnstreek scoort op de domeinen van Positieve Gezondheid lager dan landelijk. In de Mijnstreek voldoen bijvoorbeeld weinig mensen aan de beweegrichtlijnen en is er vaker sprake van overgewicht. Tevens is, vergeleken met de rest van Nederland, het mentaal welbevinden er lager en zien we dat (zeer grote) eenzaamheid in alle leeftijdscategorieën vaker voorkomt. Al aan het begin van het leven manifesteert zich een gezondheidsachterstand, die bovendien van generatie op generatie wordt doorgegeven. In samenhang met de lage score op de domeinen van Positieve Gezondheid zien we dat in deze streek het hebben van (meerdere) chronische aandoeningen, waaronder long-, diabetes- en gewrichtsaandoeningen, hoger ligt dan in de rest van Nederland.

Zorgkosten

Zowel in het zorgdomein en WLZ als in het sociale domein (WMO en Jeugdwet (2) is er in vergelijking met de rest van Nederland sprake van een hoog zorggebruik en (zeer) hoge zorgkosten. De grootste afwijking doet zich voor in de leeftijd tot 65 jaar. Net als in de rest van Nederland zien we dat een relatief klein deel van de populatie een groot deel van de zorgkosten maakt.
Het hogere zorggebruik in de regio valt te verklaren door de (zelf-ervaren) gezondheidsstatus, sociaaleconomische situatie, leefstijl, en psychosociale kenmerken van inwoners.

Toegankelijkheid: Vraag & aanbod

De uitdaging op het gebied van vraag en aanbod is tweeledig: de vraag naar zorg en ondersteuning verlagen door de gezondheid van de inwoners te verhogen naar het niveau van het Nederlands gemiddelde, en het zorgaanbod slimmer organiseren gezien het (groeiende) tekort aan zorgpersoneel in de regio.

 

Er is momenteel onder andere een tekort aan verpleegkundigen, GGZ personeel en ondersteuning van de huisarts. De al bestaande grote tekorten aan thuiszorg- en VVT-medewerkers zullen in de komende 10 jaar bij gelijkblijvend beleid meer dan verdubbelen dan wel verdrievoudigen. Ook in alle andere branches nemen de tekorten toe Ook is er, net als elders in het land, een (groeiend) tekort aan vrijwilligers en mantelzorgers. Zij voelen zich vaak overbelast, waarbij de ervaren druk hoog is. Tijdens piekmomenten zoals een griepepidemie en de Covidpandemie blijkt nu al dat de regio onvoldoende toegerust is om aan de verhoogde zorgvraag te kunnen voldoen.

Toegankelijkheid: Bereikbaarheid

De bereikbaarheid van zorg op basis van aanrijdtijden, inclusief de acute zorg, kent geen knelpunten. Hierin verwachten we in de (nabije) toekomst ook geen verandering.
Partijen in de regio zien wel verbeterpunten. Er komen nu namelijk veel mensen in de spoedzorg terecht die niet per sé spoed zijn. Verdere integratie van zorg in de wijk is daarom noodzakelijk: eerder signaleren, dichterbij en voorkomen van onnodige escalaties.

Toegankelijkheid: Tijdigheid

De impact van de Covid-pandemie, toegenomen verzuim, uitstroom van medewerkers en grote hoeveelheid inhaalzorg, vertaalt zich bij een aantal specialismen in langere wachttijden in de regio, waardoor gezondheidsproblemen (mogelijk) verergeren.

In de GGZ zijn de wachttijden, ondanks de acties vanuit het verbeterplan van de ‘taskforce wachttijden GGZ Zuid-Limburg’, lang. Het aantal (niet-)actief wachtenden op een plek in een verpleeghuis neemt toe, dit resulteert in een hogere druk op de WLZ.

Partners

Samen versterken door verbinding

Dit regiobeeld is tot stand gekomen met medewerking van regionale organisaties. Deze treft u onder het uitklapmenu aan.

De samenwerking in de Mijnstreek bouwt voort op de goede ervaringen die sinds 2012 zijn opgedaan in Anders Beter en MijnZorg. In het ‘Pact van Terworm’ van maart 2018 hebben de partners afgesproken om samen maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen om de zorg in de regio betaalbaar, duurzaam en van uitstekende kwaliteit te houden.

Bekijk alle partners